Το σύνδρομο σεροτονίνης ή σεροτονινεργικό σύνδρομο

Το σύνδρομο σεροτονίνης είναι μια κατάσταση υψηλής συγκέντρωσης σεροτονίνης, που είναι μια πολύ επικίνδυνη και ενδεχομένως μοιραία παρενέργεια κυρίωςαπό τα SSRI αντικαταθλιπτικά φάρμακα ή συνδυασμούς με άλλα αντικαταθλιπτικά ή άλλες ουσίες. Μπορεί να εκδηλωθεί με ποικίλα ψυχιατρικά και μη-ψυχιατρικά συμπτώματα.

Είναι ένας όρος σε άνοδο από τη δεκαετία του '80 όταν αρχίσαν όλο και περισσότερα φάρμακα να έχουν επιπτώσεις άμεσα στη σεροτονίνη. Είναι ένας τοξικό σύνδρομο που απαιτεί την κλινική εγρήγορση προκειμένου να αναγνωριστεί, να αποτραπεί, και να αντιμετωπιστεί η κατάσταση αμέσως. Η εγρήγορση είναι ζωτικής σημασίας επειδή, όπως αναφέραμε ακριβώς, το σεροτονινεργικό σύνδρομο μπορεί να είναι μοιραίο και ο θάνατος από αυτήν την παρενέργεια μπορεί να έρθει πολύ γρήγορα.

Το σεροτονινεργικό σύνδρομο δεν γνωρίζουμε σε τι ποσοστό εμφανίζεται, αλλά βρίσκεται σε άνοδο. Η πιθανή αιτία της αύξησης είναι η εισαγωγή των SSRIs στην κλινική πρακτική της Ψυχιατρικής για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Το σύνδρομο σεροτονίνης, που παρουσιάζεται σε υπερβολικά υψηλά επίπεδα σεροτονίνης, είναι δύσκολο να διακριθεί από το κακοήθες σύνδρομο των νευροληπτικών επειδή τα συμπτώματα είναι παρόμοια. Το κακοήθες σύνδρομο των νευροληπτικών είναι μία σοβαρή παρενέργεια που παρουσιάζεται με την χρήση κυρίως των παλαιότερων αντιψυχωσικών (νευροληπτικών) φαρμάκων.

Δεν υπάρχουν ειδικές αιματολογικές ή άλλες εργαστηριακές εξετάσεις που να βοηθούν στη διάγνωση του συνδρόμου σεροτονίνης. Έτσι το σεροτονινεργικό σύνδρομο διαγιγνώσκεται από την κλινική εξέταση και το ιστορικό του ασθενούς.

Τα συμπτώματα του συνδρόμου σεροτονίνης είναι: ευφορία, υπνηλία, γρήγορη κίνηση των ματιών, αύξηση των τενόντιων αντανακλαστικών, γρήγορες εναλλαγές συστολής και χαλάρωσης των μυών στον αστράγαλο, προκαλώντας ανώμαλες μετακινήσεις του ποδιού, απώλεια συντονισμού των κινήσεων και αδεξιότητα, ανησυχία, αίσθημα μέθης και ζάλης, συστολή μυών και χαλάρωση στο σαγόνι, ιδρώτας, μυϊκές συσπάσεις, δυσκαμψία, υψηλή θερμοκρασία σώματος, διανοητικές αλλαγές (σύγχυση υπομανία), τρόμος, διάρροια, απώλεια συνείδησης και τελικά θάνατος.

Η διάγνωση σύνδρομο σεροτονίνης, μπορεί εύκολα να ξεφύγει στα αρχικά στάδια και για το λόγω αυτό η διαταραχή φαίνεται να υπάρχει λιγότερο από όσο πραγματικά είναι.

Το σεροτονινεργικό σύνδρομο προκαλείται γενικά από έναν συνδυασμό δύο ή περισσότερων φαρμάκων, το ένα από τα οποία συχνά ανήκει στα SSRI αντικαταθλιπτικά. Τα φάρμακα που έχουν ισχυρή επίδραση στη σεροτονίνη και ξέρουμε ότι συχνά συμβάλλουν σε αυτό το σύνδρομο είναι:

Η θεραπεία για το σύνδρομο σεροτονίνης είναι απλά η αναστολή του υπεύθυνου φαρμάκου ή των φαρμάκων, υποστηρικτικά μέτρα των ζωτικών λειτουργιών και αναμονή της εξαφάνισης συχνά εντός 24ώρου των συμπτωμάτων. Μυοχαλαρωτικές ουσίες (βενζοδιαζεπίνες), όπως diazepam ή lorazepam, μπορούν να βοηθήσουν στον έλεγχο των μυικών συσπάσεων και τη δυσκαμψία. Πιθανώς να δοθεί και η cyproheptadine (ανταγωνιστής των 5-HT2 υποδοχέων) σε δόση 4-8 mg κάθε 1-4 ώρες (μέγιστο 32mg/ημέρα) ή 0,25mg/kg/ημέρα κάθε 1-4 ώρες στα παιδιά.

Εάν το ένοχο φάρμακο δεν διακοπεί, το σεροτονινεργικό σύνδρομο μπορεί να προχωρήσει γρήγορα σε σοβαρότερο επίπεδο και τελικά να αποβεί μοιραίο για τη ζωή.

Είναι προφανές ότι όσο μεγαλύτερη η αύξηση των επιπέδων σεροτονίνης, τόσο μεγαλύτερες οι πιθανότητες εμφάνισης για το σύνδρομο σεροτονίνης. Επομένως συνιστάται ειδικά τα SSRIs αντικαταθλιπτικά, (Ladose, Zoloft, κ.λπ.) να μην χρησιμοποιούνται το ένα ταυτόχρονα με το άλλο.

Λέξεις κλειδιά σε αυτή την ιστοσελίδα: κατάθλιψη, αντικαταθλιπτικά, SSRI, SNRI, σεροτονίνη, σεροτονινεργικό σύνδρομο, σύνδρομο σεροτονίνης.