|
Αναφέρουμε σε άλλο άρθρο μας τις παρατηρήσεις μας για τα συλλογικά φοβικά πλήγματα της ανθρωπότητας. (Καλό θα ήταν να το έχετε διαβάσει πριν διαβάσετε το κείμενο που ακολουθεί).
 |
Ο φόβος είναι το νούμερο 1 συναίσθημα που αναφέρουν πλέον οι ασθενείς μας. Οι άνθρωποι αισθάνονται επίσης απελπισμένοι και αβοήθητοι λόγω της οικονομικής κρίσης και πολλοί φοβούνται ότι τα πράγματα δεν πρόκειται να πάνε καλύτερα στο μέλλον.
Ο φόβος αυτός γενικεύεται και γίνεται αόριστος φόβος ακούγοντας επιπλέον τερατολογίες με την αύξηση των spread, την πιθανότητα χρεοκοπίας της χώρας μας ή όχι και πολλά άλλα καθημερινά. |
Αλλά αυτός ο φόβος μεν έχει κρυμμένη προϊστορία μέσα μας. Δεν είναι σημερινός, παρά σύρεται μέσα σε ήδη φοβισμένα ανθρώπινα μυαλά, όπως σκοπεύω να εξηγήσω παρακάτω. Κατευθύνει και επιβάλει δε, συλλογικές συμπεριφορές που απασχολούν (ή θα έπρεπε να απασχολούν τον σύγχρονο Ψυχίατρο).
Ο αόριστος φόβος που τεχνικά λέγεται και μετά-φόβος (ο φόβος του φόβου, το να μην ξέρεις από τι θα φοβηθείς προσεχώς), είναι το κυρίαρχο συναίσθημα μέσα από το οποίο πετάγεται και γιγαντώνει η Δ/χή Πανικού.
Η αίσθησή μου είναι ότι ολόκληρη η ανθρωπότητα αλλάζει σταδιακά και εισέρχεται σε μια νέα φάση συλλογικής (αλλά δυστυχώς όχι λογικής) νευρωτικής συμπεριφοράς και διαταραχής πανικού.
Η αμεσότητα των επικοινωνιών σήμερα, επέτρεψε την εμφάνιση του φαινομένου αυτού. Τα πρακτορεία ειδήσεων με την απανταχού ετοιμότητα για αναμετάδοση φοβικών συμβάντων, τα blogs, τα κοινωνικά δίκτυα στο Internet με την ακαριαία ενημέρωση εικόνας και ήχου, ακόμα και για απλά καθημερινά συμβαίνοντα, δημιουργούν μια εξαιρετικά πολύπλοκη νευρωνική διασύνδεση ανάμεσα στους ανθρώπους, οι οποίοι κινούνται μαζικότερα από ποτέ σε συλλογικούς συνειρμούς και συλλογικές αντιδράσεις, σαν να επρόκειτο για έναν ζωντανό οργανισμό. Η καθολική δικτύωση της ανθρωπότητας αναμφίβολα την κάνει να υπάρχει και να συμπεριφέρεται σαν ένα μοναδικό γιγάντιο ον πάνω στον πλανήτη μας (και αύριο σε άλλους). Αλλά αυτό το ένα ον (η ανθρωπότητα), μπορεί κάλλιστα να υποφέρει από ψυχικές διαταραχές, όπως υποφέρουν και οι άνθρωποι μέλη που την αποτελούν!
Προσέξτε τώρα τα παρακάτω γεγονότα:
Προ 20ετίας ξεκίνησε ο φόβος του AIDS. Ο κόσμος δεν ήταν πλέον ασφαλής στην σεξουαλική του ζωή, ειδικά με την ανακάλυψη ότι πλήττονταν δυνητικά και τα ετερόφυλα ζευγάρια από τη θανατηφόρο νόσο. Αυτός ο φόβος μας ακολουθεί ακόμα και σήμερα.
Στη συνέχεια ήρθε η Νόσος των τρελλών αγελάδων (σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια των βοοειδών ή νόσος Κρόιτζφελντ-Γιάκομπ) όπου δεν ήξερε κανείς τι μπορούσε να φάει με ασφάλεια. Έτρωγες με το φόβο ότι δεν θα σε εξευτελίσει η άνοια που προκαλεί η νόσος. Σήμερα αυτός ο φόβος δεν περιρρέει, αλλά μας κληροδότησε τη φοβική παράνοια σε οτιδήποτε τρώμε. Μεταλλάχτηκε σε πολλούς άλλους μικρότερους φόβους σχετικά με το νερό, το γάλα κλπ.
Ακολούθησε η Νόσος των πτηνών (γρίπη των πουλερικών). Αυτό και αν προκάλεσε πανικό. Φτάσαμε στο σημείο να ανησυχούμε αν ο γείτονας είχε καναρίνια ή περιστέρια ή καμιά κότα στην αυλή του! Η απειλή από τον ουρανό υπήρχε από παλιά στην ανθρωπότητα αλλά ποτέ δεν κοιτάξαμε μέχρι τότε με φόβο τα πουλιά. Ο φόβος αυτός έδωσε την εναρκτήρια ώθηση για την επόμενη αντίδραση πανικού στην ανθρωπότητα.
Προτού συνέλθουμε και καλμάρουμε από τους προηγούμενους φόβους, ήρθε ξανά ο πανικός με την επιδημία με τον υιό Η1Ν1. |
 |
Η υπερβολή έφτασε στον υπερθετικό, με την κρατική παρέμβαση να παίρνει συχνά εσφαλμένες αποφάσεις, σε διεθνές επίπεδο. Ο φόβος αυτός εξακολουθεί να είναι έντονος και κατά τη γνώμη μου θα πυροδοτήσει στο μέλλον και άλλες αντίστοιχες αντιδράσεις πανικού.
Στα παραπάνω πρέπει να προσθέσουμε μια σειρά από «μαύρες ημέρες» σε όλα τα χρηματιστήρια του κόσμου ταυτόχρονα. Συχνά ακούμε τα τελευταία χρόνια ότι κάποια ημέρα ή σύντομη περίοδο ημερών καταρρεύσανε τα χρηματιστήρια σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι το φαινόμενο της «πεταλούδας» όπου μια πεταλούδα φτερουγίζοντας στον Αμαζόνιο, μπορεί να προκαλέσει καταιγίδες στην Ινδονησία! Αυτά τα χαοτικά συστήματα προσπαθούν τα τελευταία χρόνια να τα μελετήσουν οι φυσικοί και οι μαθηματικοί, αλλά είμαστε ακόμη σε εμβρυικό στάδιο γνώσης. Να μην ξεχνάμε ότι το χρηματιστήριο είναι ένα ψυχολογικό παιχνίδι που βασίζεται ιδιαίτερα σε φήμες και ελπίδες, παρά σε αντικειμενικές αποτιμήσεις των δυνατοτήτων των εταιρειών. Αφού λοιπόν η ψυχολογία είναι ουσιαστικός παράγοντας στα οικονομικά, δεν πρέπει να μας προκαλεί εντύπωση το πώς φτάσαμε στην σημερινή οικονομική κρίση. Με την φοβική και πανικόβλητη ανθρωπότητα, ήδη σε νευρική κρίση από τα παραπάνω πλήγματα, ήταν αναμενόμενο να προκληθεί και ο οικονομικός πανικός.
Αξίζει να θυμηθούμε ότι η Παγκόσμια Οικονομική κρίση του 2008, ξεκίνησε από κακές εκτιμήσεις κάποιων δανείων τοπικών τραπεζών των ΗΠΑ για την αγορά εκείνων των περίεργων ξύλινων σπιτιών που κατασκευάζουν εκεί. Μετονομάστηκε σε φούσκα ακινήτων, απείλησε σοβαρά όλη την οικονομία των ΗΠΑ, μεταλαμπαδεύτηκε στην Ευρώπη και έφτασε να απειλεί τα δικά μας σπίτια από οπλισμένο σκυρόδεμα (μπετόν και σίδερο) και βαθιά θεμέλια που φτιάχνουμε στην Ελλάδα. Αλλά τι σχέση έχουν τα ξυλόσπιτα που τα εξαφανίζουν οι ανεμοστρόβιλοι με τα δικά μας που αντέχουν σεισμούς πολλών Ρίχτερ; Καμία ! Ωστόσο η διαταραχή πανικού δεν είναι λογική αντίδραση, είναι ακριβώς το αντίθετο: παράλογη συμπεριφορά σε αόριστους ψυχολογικούς φόβους. Όταν χάνεται η ψυχραιμία, εισβάλει το παράλογο. Αυτό δηλαδή που βιώνουμε τώρα, με τη χώρα μας να μας λένε ότι φτάνει ξαφνικά στον πανικό της χρεωκοπίας, χωρίς να έχουμε καταλάβει πως φτάσαμε εδώ.
 |
Ακόμα και για τον απλό ουδέτερο παρατηρητή, είναι φανερό ότι οι μεν πολιτικοί στη χώρα μας αλλά και σε άλλες χώρες, από καιρό τώρα χαρακτηρίζονται από σπασμωδικές και άστοχες κινήσεις πανικού και φόβου.
Προτάσεις για νομοσχέδια πηγαινοέρχονται, αποσύρονται και μεταλλάσσονται, ηλίθιες κουβέντες για πιστόλια ακούγονται, διορθώνουν και ξαναδιορθώνουν τα νούμερα, διαβουλεύονται όλοι με όλους με αποτέλεσμα ίδιο ή χειρότερο από την προηγούμενη κατάσταση, φταίχτες δεν ανευρίσκονται και τελικά διαφαίνεται στον ορίζονται μόνο η σκόνη του άσκοπου ποδοβολητού !
Οι δε απλοί πολίτες αποσβολωμένοι από την νευρική κρίση των ταγών, οικτίρουν τη μοίρα τους και θρηνούν πένθιμα το μέλλον τους. |
Την οικονομική κρίση βιώνουν με φόβο για το μέλλον οι ιδιωτικοί και σε λίγο και οι δημόσιοι υπάλληλοι ("μετριόμαστε κάθε μέρα στη δουλειά να δούμε ποιοι λείπουν") και οι νέοι ελαστικά απασχολούμενοι ("δεν μπορώ να ονειρευτώ το μέλλον, μένω αναγκαστικά στο σπίτι των γονιών μου") και βέβαια οι άνεργοι ("τα βλέπω όλα μαύρα").
Όλα αυτά τα συνεχόμενα φοβικά πλήγματα, με κάνουν να μιλώ για Παγκόσμια Διαταραχή Πανικού. Το φαινόμενο της Παγκόσμιας Διαταραχής Πανικού και λόγω της οικονομικής κρίσης, φαίνεται να έχει ακόμη μεγαλύτερες επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου. Είναι καλά γνωστό ότι το οξύ και το χρόνιο άγχος, προκαλούν καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος μέσω διαφόρων μηχανισμών που έχουν συζητηθεί λεπτομερώς. Αυτή η παγκόσμια αντίδραση πανικού θα μπορούσε ως εκ τούτου να είναι υπεύθυνη για τις πρόσφατες επιδημίες γρίπης ή και να προκαλέσει νέα παραλλαγή πανδημίας γρίπης ή και άλλων ακόμα ασθενειών, στο κοντινό μέλλον.
Αλλά από την πρώτη ανάλυση του Freud για τη Δ/χή Πανικού, μαθαίνουμε ότι αυτή οφείλεται σε καταπιεσμένες ερωτικές ενορμήσεις. Μάλλον έτσι εξηγείται και η άνοδος φαινομένων όπως του DVD της Τζούλιας !
Υπολογίζω ότι έχουμε ακόμα να δούμε πολλά…
Αθήνα, 17 Απριλίου 2010
επάνω
Οικονομική Κρίση και Ψυχική Υγεία
|
