|
Θα προσέξατε ήδη την χρήση του πληθυντικού στον εισαγωγικό τίτλο "Ορισμοί" αυτής
της ενότητας του κειμένου. Όταν αρχίζουμε να περιγράφουμε ένα θέμα, συνηθίζεται να γράφουμε
«Ορισμός»,
αντί
«Ορισμοί». Γιατί άραγε;
Μήπως θα αναλύσουμε στη συνέχεια πολλά και διαφορετικά φαινόμενα, στον ίδιο
ωστόσο άξονα της ανθρώπινης φύσης; Μήπως θα εξετάσουμε ένα μεγάλο θέμα από πολλές οπτικές
γωνίες, έτσι ώστε από κάθε μία από αυτές να μοιάζει σαν να πρόκειται για διαφορετικό
θέμα; Μήπως θα εξετάσουμε ένα φαινόμενο που από τη φύση του, αφορά μη αυστηρά λογικές και
απόλυτα
κατανοητές αλήθειες – τουλάχιστον στην παρούσα φάση εξέλιξης των επιστημών; Μήπως οι
λέξεις δεν είναι πάντα αρκετά ισχυρές για να μεταδώσουν όλες τις καταστάσεις λειτουργίας
και συνείδησης
του εγκεφάλου μας; Κατά παράδοξο τρόπο, για την ύπνωση, ισχύουν όλα τα παραπάνω.
Η ποικιλία από τους μέχρι τώρα προτεινόμενους ορισμούς για την Ύπνωση,
μας δείχνει τη δυσκολία ανεύρεσης ενός και μοναδικού
ορισμού πού να την περιγράφει
απόλυτα. Αυτό αντανακλά την πολυπλοκότητα του φαινομένου, αλλά και τις διαφορές απόψεων,
ανάλογα με τις εποχές και τους διάφορους συγγραφείς. Θα παραθέσουμε παρακάτω κάποιους
ορισμούς, αλλά μην περιμένετε σε αυτή τη φάση να καταλάβετε και πολλά.
Όπως συμβαίνει
και με έναν
πίνακα ζωγραφικής, όσο πιο κοντά τον βλέπεις, τόσο περισσότερο εμφανίζονται οι
κουκίδες της μπογιάς και χάνεται η γενική αίσθηση του έργου. Πρέπει να δούμε γενικά
και από απόσταση
έναν πίνακα, για να συλλάβουμε το νόημά του. Έτσι και με την ύπνωση. Το να περιορίσουμε
σε λίγες λέξεις ένα τόσο μεγάλο θέμα, περιέχει τον κίνδυνο να το περιγράψουμε εσφαλμένα
ή
ελλιπώς.
Αλλά
θα
αντιληφθούμε
καλύτερα μετά από τους ορισμούς, τι προκύπτει σαν γενική εικόνα.
Κατά καιρούς
έχει προταθεί ότι:
-
"Ύπνωση είναι η επαγωγή ενός τεχνητού ατελούς ύπνου".
-
"Ύπνωση είναι μια κατάσταση διεγερμένης και αυξημένης εστιακής
συγκέντρωσης της προσοχής και εσωτερικής ενημερότητας, με παράλληλα ελαττωμένη ενημερότητα
των περιφερικών ερεθισμάτων".
-
"Ύπνωση είναι ένα επίπεδο συνείδησης παραγόμενο τεχνητά, πού
μοιάζει με τον ύπνο, αλλά διαφορετικό από άποψη φυσιολογίας, και το οποίο χαρακτηρίζεται
από αυξημένη υποβολιμότητα και αλλαγές
στην αισθητηριακή αντίληψη, στην εκούσια και ακούσια κινητικότητα και στον έλεγχο της μνήμης".
-
"Ύπνωση είναι μια κατάσταση αυξημένης υποβολιμότητας",
κατά τον Bernheim, ο οποίος μάλιστα προς το τέλος της ζωής του έφτασε να λέει ότι «δεν
υπάρχει
ύπνωση υπάρχει μόνο υποβολή"!
-
"Ύπνωση είναι μια παροδική κατάσταση τροποποιημένης προσοχής,
πού μπορεί να προκληθεί από ένα άτομο σε ένα άλλο, στη διάρκεια της οποίας διάφορα
φαινόμενα
μπορούν να εμφανιστούν,
αυτόματα
ή σαν απάντηση σε λεκτικά ή άλλα ερεθίσματα. Αυτά τα φαινόμενα περιλαμβάνουν αλλαγές στη συνείδηση
και τη μνήμη, αύξηση της υποβολιμότητας , και εμφάνιση ιδεών και αντιδράσεων
στο πνεύμα του υπνωτιζόμενου μη οικείων στην καθημερινή του ζωή. Άλλα επίσης φαινόμενα όπως αναισθησία,
εικονικές παραλύσεις, μυϊκή ακαμψία, και αγγειοκινητικές διαφοροποιήσεις
μπορούν
ή να παραχθούν
ή να κατασταλούν, κατά τη διάρκεια της ύπνωσης."
-
"Ύπνωση είναι η εστίαση της προσοχής, κατά τη διάρκεια της οποίας
οι πνευματικές ικανότητες απορροφούνται τελείως από μία σκέψη ή μία σειρά σκέψεων,
έτσι ώστε παροδικά να διακόπτεται
η επικοινωνία με το άμεσο εξωτερικό περιβάλλον".
-
"Ύπνωση είναι η κατάσταση παροδικού τεχνητού διαχωρισμού της
λειτουργίας των εγκεφαλικών ημισφαιρίων, με αποτέλεσμα την βελτίωση της επικοινωνίας
και της έκφρασης του μη-επικρατούντος ημισφαιρίου".
-
"Ύπνωση είναι μια κατάσταση μετακίνησης της σκέψης προς τα έσω,
πού διευκολύνει τη δημιουργική φαντασία, τον επαγωγικό τρόπο συλλογισμού (σε σχέση
με τον απαγωγικό) , και πού
μειώνει την ανάγκη επιβεβαίωσης της πραγματικότητας, διότι θέτει σε ενέργεια ένα πλαίσιο
αναφοράς το οποίο
βοηθούμενο από τις κατάλληλες υποβολές, επιτρέπει στις ιδέες να γίνουν
αισθητές με τέτοια ζωντάνια, έως του σημείου να θεωρηθούν σαν αυθεντικές ψευδαισθήσεις".
-
"Ύπνωση είναι υποστροφή σε ένα τρόπο διανοητικής λειτουργίας,
κατά τον οποίο οι ιδέες γίνονται δεκτές χωρίς κριτική, από την πρωτογενή διαδικασία
της υποβολής".
-
"Ύπνωση ψυχο-φυσιολογικά, μπορούμε να θεωρήσουμε την υπνωτιστική εμπειρία,
σαν μία ελεγχόμενη κατάσταση διάσχισης της συνείδησης".
-
"Ύπνωση είναι μια απάντηση σε ένα ερέθισμα του εξωτερικού περιβάλλοντος
ή του εσωτερικού μας κόσμου, η οποία ενεργοποιεί την ενδογενή ικανότητα του υποκειμένου
για αλλαγή
επιπέδου συνείδησης, και επίταση της προσοχής προς μία δεδομένη εσωτερική κατεύθυνση. Αυτή
η αλλαγή είναι ευαίσθητη
και εξαρτάται από τις ενδείξεις του υπνωτιστή ή και του ίδιου του
υπνωτιζόμενου αν είναι κατάλληλα εκπαιδευμένος".
-
"Ύπνωση είναι μία συναινετική αλληλοσυμπλοκή,
της υποβολής, με το παιχνίδι των ρόλων και τη μεταβίβαση (η ψυχαναλυτική έννοια του
transfer), ενώ η φύση της ίδιας
της
ύπνωσης χαρακτηρίζεται από αλλαγές της αντίληψης και της μνήμης,
με την αίσθηση της πραγματικότητας να γίνεται τελείως υποκειμενική".
-
"Ύπνωση είναι μία τροποποιημένη κατάσταση συνείδησης
των πραγμάτων και των γεγονότων".
Για κάποιο περίεγο λόγο, όλοι οι παραπάνω ορισμοί περιγράφουν αληθινές πλευρές του φαινομένου,
αλλά κανένας ολόκληρη την ύπνωση.
Στην βιβλιογραφία συχνά χρησιμοποιείται ο όρος "Υπνωτισμός" αντί
για τη λέξη "Ύπνωση".
Φαίνεται όμως να χρησιμοποιείται από μερικούς συγγραφείς για να υποδηλώσει,
πιο συγκεκριμένα, τις διάφορες μεθόδους επαγωγής της ύπνωσης. Νομίζουμε πως η ασάφεια πού
δημιουργείται από την ταυτόχρονη χρήση και των δύο λέξεων
είναι σημαντική. Έτσι θα αποφύγουμε τη χρήση της λέξης "Υπνωτισμός",
σε μία προσπάθεια αποφυγής λεκτικής σύγχυσης. Θα χρησιμοποιήσουμε μόνο
τη λέξη "Ύπνωση".
Διαβάστε περισσότερα για την Ύπνωση, στα άρθρα μας:
|
