|
Η κατάθλιψη μετά τον τοκετό (επιλόχεια κατάθλιψη), είναι μια συχνή πάθηση
με βαρύ αντίκτυπο σε όλη την οικογένεια.
Τονίσαμε στα προηγούμενα άρθρα για την επιλόχεια κατάθλιψη, ότι είναι
μια σοβαρή
νόσος και
ότι εξαρτάται πολύ από την βιολογική κατασκευή της νέας μητέρας. Αυτά
σημαίνουν ότι η χειρότερη εξέλιξη, η αυτοκτονία, είναι μια υπαρκτή πιθανότητα,
η ζημιά στην ψυχοκοινωνική εξέλιξη του παιδιού θεωρείται σίγουρη, με
την παιδοκτονία σαν μια σπανιότατη δραματική εξέλιξη.
Η επιλόχεια κατάθλιψη, δεν είναι μια ήπια πάθηση που μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με
φιλική κουβεντούλα, χρώματα, αρώματα και άλλες άστοχες έως ανόητες προσεγγίσεις. Η
οικογένεια πρέπει να ανεβάσει
το
επίπεδο συναγερμού, σε υψηλά επίπεδα. Πρέπει να στιγματίσουμε σαν αισχρά απαράδεκτες,
ανεύθυνες και ηλίθιες τις απόψεις, όπως αυτές του γνωστού κινηματογραφικού γόη Τομ Κρουζ,
ο οποίος όντας οπαδός
της σαϊεντολογίας,
επέκρινε την
Μπρουκ
Σιλντς
που
παραδέχθηκε
ότι
είχε λάβει
φάρμακα και ψυχιατρική υποστήριξη,
για να
αντιμετωπίσει
την
επιλόχεια κατάθλιψη.
Εάν η επιλόχεια κατάθλιψη μείνει αθεράπευτη, μπορεί να κάνει
πολύ καιρό (περισσότερο από ένα χρόνο) να περάσει, ενώ υπάρχουν μεγαλύτερες πιθανότητες
να επανέλθει
η κατάθλιψη μετά τον τοκετό, είτε στο κοντινό μέλλον, είτε και
μετά από νέα εγκυμοσύνη. Γνωρίζουμε ότι τα νήπια από τον τρίτο μήνα της ηλικίας τους, είναι
σε θέση να ανιχνεύσουν τη συναισθηματική ποιότητα που επιδεικνύεται από τις μητέρες τους
και
να
τροποποιήσουν
τις συναισθηματικές αποκρίσεις τους προς αυτήν. Οι γνωστικές δεξιότητες,
η γλωσσική ανάπτυξη και η προσοχή, επηρεάζονται αρνητικά από τη μητρική
κατάθλιψη. Αυτά τα συμπεράσματα υπογραμμίζουν τη σημασία της έγκαιρης ανίχνευσης
και της θεραπείας της κατάθλιψης μετά τον τοκετό, ήδη πριν από τον τρίτο μήνα μετά τη γέννα.
Μόνο για την παροδική δυσφορία μετά τον τοκετό, μπορεί να μην είναι αναγκαία
η εφαρμογή κάποιας ειδικής θεραπείας, επειδή η κατάσταση συχνά βελτιώνεται από μόνη της.
Εάν όμως
τα συμπτώματα δε μειωθούν μέσα σε 2 εβδομάδες, επικοινωνήστε με τον κοντινότερο Ψυχίατρο.
Ψυχιατρική Θεραπεία
Τονίζουμε ξανά, ότι προτού αρχίσει η θεραπεία της επιλόχειας κατάθλιψης, πρέπει να αποκλειστεί
η η αναιμία και η δυσλειτουργία του θυρεοειδή της μητέρας, που συχνά περιπλέκουν τη διάγνωση.
Το είδος της θεραπείας που θα εφαρμοστεί για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης μετά
τον τοκετό, εξαρτάται από τον μορφή και την σοβαρότητά της διαταραχής. Η σοβαρότητα
της ασθένειας (όπως αυτή απεικονίζεται μετά από σοβαρή μέτρηση της κατάθλιψης,
όπως με την κλίμακα Hamilton HAM-D17 ή καλύτερα HAM-D21 και όχι από "εμπειρική,
διαισθητική" και πρόχειρη
εκτίμηση) είναι που θα κατευθύνει τον ψυχίατρο στην επιλογή της θεραπείας για την αντιμετώπιση
της
επιλόχειας
κατάθλιψης. Δείτε και εδώ, για μια γρήγορη μέτρηση
της κατάθλιψης.
Η καλύτερη και πιο σωστή θεραπεία περιλαμβάνει έναν συνδυασμό βραχείας ψυχοθεραπείας
και φαρμακευτικής αγωγής. Η συχνή παρακολούθηση και συχνή επανεκτίμηση
της εξέλιξης
της κατάθλιψης της νέας μητέρας από τον
ψυχίατρο, τουλάχιστον τους πρώτους μήνες, είναι αναγκαία, δεδομένης της δυνητικής σοβαρότητας
της πάθησης.
Αντικαταθλιπτικά Φάρμακα στην επιλόχεια κατάθλιψη
Το σοβαρό δίλημα που προκύπτει συχνά στην ψυχιατρική θεραπεία της επιλόχειας
ψύχωσης, αφορά το θηλασμό. Εάν θηλάζει η μητέρα, το φάρμακο που θα πάρει
περνά μέσα από το γάλα στο μωρό. Δεν είναι όμως σωστό το βρέφος να φορτίζεται με αντικαταθλιπτικά,
παρόλο που αρκετά θεωρούνται ασφαλή στο θηλασμό. Όποτε είναι δυνατόν, οι σύζυγοι πρέπει
να περιληφθούν στην απόφαση να εκτεθεί ή να μην εκτεθεί το νήπιο, σε ένα αντικαταθλιπτικό
φάρμακο. Συχνά η διακοπή του θηλασμού είναι αναγκαία.
Ωστόσο ο μητρικός θηλασμός είναι πολλαπλά ωφέλιμος στο βρέφος και στη μητέρα. Τι πρέπει
τελικά να γίνει;
Η προσωπική μας τακτική είναι η εξής: Αν ή όταν το σκορ της κλίμακας Hamilton
HAM-D21 ξεπερνάει το 17, συνιστούμε έναρξη αγωγής με αντικαταθλιπτικά και διακοπή
του θηλασμού. Πιο
ήπιες μορφές (σκόρ στη HAM D-21 κάτω από 17) μπορεί να αντιμετωπιστούν με ψυχοθεραπεία,
έχοντας
πάντα στο νου μας το ενδεχόμενο κάποιας αιφνίδιας επιδείνωσης
της κατάθλιψης. (Δείτε και εδώ, για μια γρήγορη μέτρηση
της κατάθλιψης.) Η ψυχοθεραπεία από μόνη της μπορεί
να είναι αποτελεσματική μόνο στις ήπιες περιπτώσεις. Οποιοσδήποτε "ψυχ...", ασκεί
μόνο ψυχοθεραπεία στην επιλόχεια ψύχωση, χωρίς προηγούμενη σοβαρή και αντικειμενική μέτρηση
της κατάθλιψης της μητέρας,
παίζει οικονομικά παιχνίδια με τη "φωτιά"!
Τα νεώτερα στην ψυχοθεραπεία της κατάθλιψης μετά τον τοκετό, είναι ότι για να είναι αποτελεσματική,
θα πρέπει να εστιάζει στο τι κάνουν, πως αλληλεπιδρούν, οι μητέρες με
τα νήπιά τους, αντί να ασχολείται μόνο με το πώς αισθάνονται. Αυτή η κατεύθυνση, προκαλεί
τη βελτίωση
και τη θετική
ανταπόκριση
των
νηπίων ( Jung Β, 2007). Τέτοιες επεμβάσεις μπορούν να είναι ένα ουσιαστικό συστατικό
της θεραπείας, όταν μητέρες παρουσιάζουν την κατάθλιψη μετά τον τοκετό.
Οι γενικές αρχές φαρμακευτικής θεραπείας της κατάθλιψης,
ισχύουν και στην επιλόχεια κατάθλιψη. Προσοχή χρειάζεται στο γεγονός
ότι τα αγχώδη συμπτώματα είναι συνήθως ισχυρά στην επιλόχεια κατάθλιψη, με επακόλουθο
αντίκτυπο στην επιλογή του
κατάλληλου αντικαταθλιπτικού. Μια συντηρητική
εκτίμηση για τη διάρκεια της φαρμακευτικής θεραπείας, θα ήταν 9 έως 12
μήνες, εάν η μητέρα δοκιμάζει το πρώτο επεισόδιο κατάθλιψης.
Τι γίνεται αν η μητέρα χρειάζεται φαρμακευτική θεραπεία και θέλει οπωσδήποτε να θηλάσει
το παιδί της; Πράγματι, λόγω της έλλειψης κατάλληλων δημοσιευμένων μελετών, μέχρι τώρα
ο δείκτης καταλληλότητας αντικαταθλιπτικών, για χρήση στο θηλασμό, έχει περιοριστεί στην
αξιολόγηση τεσσάρων μόνο αντικαταθλιπτικών (Gentile S., 2007). Κάποια αντικαταθλιπτικά
φαίνεται ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια καθώς ο κίνδυνος για το μωρό είναι
μικρός έως ελάχιστος. Η σερτραλίνη,
(sertraline) και η παροξετίνη,
(paroxetine), είναι τα φάρμακα πρώτης γραμμής στις γυναίκες που πρέπει να
αρχίσουν θεραπεία για την κατάθλιψη μετά τον τοκετό, και επιθυμούν
κατά τη ίδια περίοδο να συνεχίσουν
και το θηλασμό. Η χρησιμοποίηση της φλουοξετίνης, (fluoxetine) και
της σιταλοπράμης,
(citalopram) φαίνεται αντιθέτως να συνδέεται με έναν σχετικά υψηλότερο
κίνδυνο δυσμενών γεγονότων (χαμηλής βέβαια δριμύτητας).
Στην θεραπεία της επιλόχειας κατάθλιψης (γενικά και πέρα από το θέμα του θηλασμού) μπορούν
να χρησιμοποιηθούν τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα όπως: η
μιρταζαπίνη (Remeron),
η βενλαφαξίνη
(Effexor XR), η ντουλοξετίνη (Xeristar
- Cymbalta) η σερτραλίνη
(Zoloft),
η παροξετίνη (Seroxat), η σιταλοπράμη
(Seropram),
η φλουοξετίνη (Ladose),
και η σιταλοπράμη.
Μπορεί να δοθούν για διάστημα ενός χρόνου (πιθανώς
και για περισσότερο).
Ορμονική Θεραπεία: η λήψη οιστρογόνων μπορεί να βοηθήσει κάποιες φορές σε συνδυασμό με
αντικαταθλιπτικά, αν και οι μελέτες είναι αμφιλεγόμενες.
Επιλόχεια κατάθλιψη: Επικουρικά στην θεραπεία
Αν μετά τον τοκετό, η κατάθλιψη σου χτύπησε την πόρτα, τότε παράλληλα με την ψυχιατρική
υποστήριξη, εφάρμοσε και αυτές τις οδηγίες:
Φώναξε
δίπλα σου, τα μέλη της οικογένειάς σου που σε υποστηρίζουν και ζήτησε τη βοήθειά
τους. Φρόντιζε
τον εαυτό
σου.
Ξεκουράσου
όσο
περισσότερο μπορείς. Κοιμήσου όταν κοιμάται το μωρό. Μην περνάς πολύ καιρό
μόνη σου. Αφιέρωσε χρόνο στον σύζυγό σου. Περιποιήσου τον εαυτό σου καθημερινά.
Πήγαινε μια βόλτα, δες μια φίλη, κάνε γυμναστική, κάνε κάτι που σε ευχαριστεί.
Εάν δεν υπάρχει κάποιος να κρατήσει το μωρό, πάρε το μαζί
σου. Μην έχεις υπερβολικές απαιτήσεις από τον εαυτό σου. Μην ανησυχείς για
τις δουλειές
του σπιτιού.
Μίλησε με άλλες μητέρες. Οι πολύτιμες εμπειρίες τους, μπορεί
να λειτουργήσουν θετικά.
Κοίταξε προσεκτικά, το μωρό σου στα μάτια.
Εκεί θα βρεις τη δύναμη να προχωρήσεις!
Δείτε περισσότερα για την Κατάθλιψη μετά τον τοκετό (επιλόχεια
κατάθλιψη):
Κατάθλιψη μετά τον τοκετό (επιλόχεια κατάθλιψη): Γενικά
Κατάθλιψη μετά τον τοκετό (επιλόχεια
κατάθλιψη): Αίτια
Κατάθλιψη μετά τον τοκετό (επιλόχεια κατάθλιψη):
Συμπτώματα
Κατάθλιψη μετά τον
τοκετό (επιλόχεια κατάθλιψη):
Θεραπεία (είσαστε εδώ)
επάνω
Επιστροφή στο μενού Κατάθλιψη
Λέξεις κλειδιά σε αυτήν την ιστοσελίδα: τοκετός, γέννα, ψυχιατρική,
ψυχίατρος, ψυχοθεραπεία, φαρμακευτική θεραπεία, επιλόχεια κατάθλιψη, κατάθλιψη μετά τον
τοκετό.
|
