ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ Δασκαλόπουλος, ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ, ΑΓΧΟΣ, ΠΑΝΙΚΟΣ, ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ, αντικαταθλιπτικά φάρμακα, DNA, υπνωτικά, ύπνος, Venfax, Remeron, σοκολάτα, ύπνωση
Μύθοι και Αλήθειες: ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ, Ψυχιατρική, Ψυχοθεραπεία, φάρμακα στην Ψυχιατρική, ΥΠΝΟΣ, αϋπνία, υπνωτικά, ΑΓΧΟΣ, ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ, αντικαταθλιπτικά, DNA, ΣΟΚΟΛΑΤΑ, placebo, ΥΠΝΩΣΗ και άλλα μυστήρια.

Κοινή Γνώση, απλά παραδείγματα

Διενέξεις και Διαπραγματεύσεις

Εισαγωγή: Απλά παραδείγματα

1. Η συγνώμη

Μία περίπτωση συχνή στην καθημερινή ζωή είναι όταν κάποιος κάνει κάποια ζημιά άθελά του, οπότε σπεύδοντας να ζητήσει συγνώμη, λέει τη γνωστή φράση: «Με συγχωρείτε. Το λάθος ήταν δικό μου». Συνήθως σε κάποιο μικρό-ατύχημα είναι απόλυτα ξεκάθαρο ποιος φταίει. Μα φυσικά και το βλέπει στην αγριεμένη έκφραση του ανθρώπου που υφίσταται τις συνέπειες της απροσεξίας του! Αλλά τότε γιατί προσθέτει την φαινομενικά περιττή πληροφορία, ότι φταίει;

Ο λόγος είναι ότι το απέναντι θύμα, περιμένει ο ένοχος να ξέρει ότι το ξέρει ότι φταίει. Έτσι ο απρόσεκτος, ελπίζει ότι θα καλμάρει την αντίδραση του θύματος, ότι το θέμα του «τις πταιει» έχει λυθεί και θα μπορέσουν και οι δύο καλύτερα να διαχειριστούν τις συνέπειες της ίδιας της ζημιάς. Είναι σαν να λέει : « Εντάξει, όχι μόνο φταίω, αλλά θέλω να ξέρεις ότι το ξέρω ». Η συγνώμη από μόνη της δεν είναι αρκετή. Η κοινή γνώση όμως περί του ενόχου, διευθετεί καλύτερα το ζήτημα.

 

2. Η καταγωγή

Ας εξετάσουμε τώρα το εξής απλό σενάριο:

Δύο Έλληνες που δεν γνωρίζονται μεταξύ τους και δεν υπάρχει καμία διένεξη μεταξύ τους, ο Α και ο Β, συναντιούνται τυχαία πχ. σε μια αίθουσα αναμονής και πιάνουν κουβέντα.

  • Ο Α λέει: «Η καταγωγή μου είναι από την Κεφαλονιά».

Σε αυτή την απλή πρόταση κρύβονται ήδη πολλά. Ας τα δούμε καρέ-καρέ: Την στιγμή πού ο Α μιλάει, αρχίζουν να κινούνται στον αέρα τα ηχητικά κύματα πού παράγει με τις φωνητικές του χορδές. Ποιος είναι ο πρώτος που τα ακούει; Μα φυσικά ο ίδιος. Ακούει τον εαυτό του να εκφέρει μία αληθινή πρόταση σχετικά με την καταγωγή του. Τι έχει αλλάξει τώρα στον Α; Ο Α ξέρει ότι μίλησε. Ξέρει ότι δίπλα του είναι ο Β. Ξέρει ότι ο Β ακούει. Και τώρα ο Α συνειδητοποιεί ότι ο Β ξέρει. Τι ξέρει ο Β; Ότι ο Α είναι Κεφαλλονίτης. Ο Α μέχρι τώρα ξέρει ότι και ο Β ξέρει ότι ο Α ξέρει. Σας θυμίζει κάτι αυτό; Μήπως έχετε δει εκείνον τον πίνακα που κάποιος βλέπει τον εαυτό του μέσα στον καθρέπτη να βλέπει τον εαυτό του μέσα στον καθρέπτη όπου κοιτάει τον εαυτό του μέσα στον καθρέπτη και ούτω καθεξής, έως ότου το είδωλο να γίνει μικρό σαν κουκίδα;

Κάπως έτσι συμβαίνει και με τη ροή μετάδοσης της γνώσης δια του λόγου ανάμεσα στους ανθρώπους. Μαζί με την μετάδοση του κύριου μηνύματος μεταδίδεται αυτόματα και ένα άλλο μήνυμα, ότι δηλαδή το μήνυμα μεταδόθηκε και τώρα είναι ΚΟΙΝΗ ΓΝΩΣΗ. Αυτή η κοινή γνώση χτυπά “σαν μπαλάκι του πινγκ-πονγκ” ανάμεσα στα κεφάλια όσων την αποκτούν και καθορίζει την αντίδρασή τους.

Μπορεί πχ. ο Β να πέρασε στο παρελθόν ευχάριστες διακοπές στην Κεφαλονιά και γρήγορα να αναπτυχθεί μια οικειότητα ανάμεσά τους. Αντίθετα αν ο ξενοδόχος δεν έκανε την κράτηση όπως είχανε συμφωνήσει ή το φαγητό σε μια τοπική ταβέρνα ήταν απαράδεκτο ή είχε κάποιους διαπληκτισμούς με ντόπιους, μπορεί να εγκατασταθεί ανάμεσα στον Α και τον Β μία ψυχρότητα, ακόμα και αν έχουν περάσει πολλά χρόνια από τις άσχημες εμπειρίες του Β. Φυσικά είναι εν πολλοίς αδικαιολόγητη η τοποθέτησή του Β, είτε νοιώσει φιλικά είτε εχθρικά συναισθήματα απέναντι στον Α, αλλά ο κάθε άνθρωπος κρίνει το περιβάλλον με βάση τα δικά του βιώματα από το παρελθόν. Αλλά και αν ποτέ του δεν έχει πάει στην Κεφαλονιά, πάλι θα αναζητήσει νοερά, τι έχει ακούσει για τούτο τον τόπο και ανάλογα θα τοποθετηθεί. Η γνώση που του μετέφερε ο Α τον έχει αλλάξει ψυχικά.

Ο Α τώρα επειδή είναι λογικό όν, μπορεί να "δει" όλη την ακολουθία των σκέψεων του Β και ακριβώς επειδή γνωρίζει ότι ο Β γνωρίζει αυτό που ο ίδιος γνωρίζει (δηλαδή την καταγωγή του από τη Κεφαλονιά), και θα μπει αναπόφευκτα σε μία φάση ανίχνευσης των διαθέσεων του συνομιλητή του. Έχει ήδη αλλάξει μέσα του και είναι σε επιφυλακή να δεχτεί την ευχάριστη ή δυσάρεστη τοποθέτηση του Β.

Το σημαντικό που πρέπει να κρατήσουμε είναι ότι η πληροφορία άλλαξε και τους δύο. Ούτε ο Α, ούτε ο Β, είναι οι ίδιοι άνθρωποι που ήταν πριν μιλήσει ο Α. Η γνώση ότι και ο άλλος γνωρίζει ότι ο ίδιος γνωρίζει ότι ο άλλος γνωρίζει κλπ., τους κλειδώνει αμετάκλητα (αφού η γνώση είναι μη αναστρέψιμη) σε μία νέα διαφορετική θέση αξιολόγησης της πραγματικότητας σχετικά με την ανάμεσά τους σχέση.

Ας συνοψίσουμε στον παρακάτω πίνακα τα διαδοχικά χρονικά στάδια της κοινής γνώσης των Α και Β.

Τάξη γνώσης

ΚΟΙΝΗ ΓΝΩΣΗ

0

(πριν μιλήσει ο Α)

Ο Α ξέρει

Ο Β δεν ξέρει

1

(ο Α μιλάει)

Ο Α ξέρει

Ο Β ξέρει

2

(ο Α έχει μιλήσει)

Ο Α ξέρει ότι ο Β ξέρει

Ο Β ξέρει ότι ο Α ξέρει

3

Ο Α ξέρει ότι ο Β ξέρει ότι ο Α ξέρει

Ο Β ξέρει ότι ο Α ξέρει ότι ο Β ξέρει

4

Ο Α ξέρει ότι ο Β ξέρει ότι ο Α ξέρει ότι ο Β ξέρει

Ο Β ξέρει ότι ο Α ξέρει ότι ο Β ξέρει ότι ο Α ξέρει

5

κλπ. στο άπειρο

κλπ. στο άπειρο

 

Αν θέλουμε να γράψουμε συμβολικά τον παραπάνω πίνακα, τότε έχουμε:

  • Έστω Π=«Η καταγωγή μου είναι από την Κεφαλονιά».

 

Τάξη γνώσης

ΚΟΙΝΗ ΓΝΩΣΗ

0

(πριν μιλήσει ο Α)

Ξ Α (Π)=1

Ξ Β (Π)=0

1

(ο Α μιλάει)

Ξ Α (Π)=1

Ξ Β (Π)=1

2

(ο Α έχει μιλήσει)

Ξ Α Ξ Β (Π)=1

Ξ Β Ξ Α (Π)=1

3

Ξ Α Ξ Β Ξ Α (Π)=1

Ξ Β Ξ Α Ξ Β (Π)=1

4

Ξ Α Ξ Β Ξ Α Ξ Β (Π)=1

Ξ Β Ξ Α Ξ Β Ξ Α (Π)=1

5

κλπ. στο άπειρο

κλπ. στο άπειρο

 

Ορίζουμε Κοινή Γνώση Ανωτέρας Τάξεως της Π, τα επίπεδα από το 2 και πάνω στους παραπάνω πίνακες. Για παράδειγμα η δήλωση Ξ Α Ξ Β Ξ Α (Π)=1 είναι κοινή γνώση τρίτης τάξεως, ενώ η δήλωση Ξ Β Ξ Α (Π)=1 είναι κοινή γνώση δευτέρας τάξεως.

 

Κοινή Γνώση: Κεφάλαια:

Θεωρία

Κοινή Γνώση: Ορισμοί, Εισαγωγή στη Θεωρία της Κοινής Γνώσης

Κοινή Γνώση: Εισαγωγή στη Θεωρία της Κοινής Γνώσης: Απλά παραδείγματα

Παραδείγματα από την καθημερινή ζωή

Κοινή Γνώση: Διενέξεις και διαπραγματεύσεις: Η γυριστρούλα

Κοινή Γνώση: Διενέξεις και διαπραγματεύσεις: Η μοιχεία

Κοινή Γνώση: Διενέξεις και διαπραγματεύσεις: Η περίεργη πρόσληψη

Κοινή Γνώση: Συμπέρασμα

επάνω